İTME ve ÇEKME KUVVETİ

Ödeci AS

İTME ve ÇEKME KUVVETİ

Duran bir varlığı harekete geçiren, hareket eden bir varlığı durduran veya varlığın şekli üzerinde değişikliğe neden olan etkiye KUVVET denir.

      Hareketsiz cisimler kendiliğinden hareket edemezler. Ancak dışarıdan bir kuvvet uygulandığında hareket edebilirler.

Hareketsiz cisimleri harekete geçirmek için kuvvet uygulamamız gerekir.

Kuvvet iki yönde uygulanır.

1.İtme: Bir cisme ters yönlerden, eşit kuvvet uygulandığında cisim hareketsiz kalır. Hareketli bir cisme ters yönden bir kuvvet uygulanırsa cismin hızı yavaşlar veya durur.Hareketli bir cisme hareket yönünden bir kuvvet uygulanırsa cisim daha da hızlanır.

2. Çekme: Kendimize doğru uygulanan kuvvetlerin tamamı çekme kuvvetiyle olur.

       Bir cisme uygulanan kuvvet itme veya çekme şeklinde olur. Bu nedenle kuvvet itme çekme olarak da adlandırılır.

       Kapalı kapılar itilerek ya da çekilerek açılır. Futbolcunun duran topu hareket ettirmesini sağlayan kuvvet itme yönündedir.

      Kuvvetin etkisinde kalan bazı cisimlerin biçimi değişebilir. Biçim değişikliğine neden olan kuvvet uygulamaları 4 farklı şekilde ortaya çıkar.

*Bükme

*Sıkma

*Germe

*Vurma

*Metal çubuk ve levhalara bükülerek istenilen biçim verilebilir.

*Meyve suları meyvelere kuvvetin sıkma şeklinde uygulanmasıyla elde edilir.

*Kuvvet esnek cisimlere uygulanarak bunların gerilmesini sağlar. Ok yaya germe kuvveti uygulanarak fırlatılır

*Vurma kuvveti uygulanan cisimler daha küçük parçalara ayrılırlar.

     Duran bir cisim kendiliğinden harekete geçemez.  Duran cismin hareket etmesi için itme ya da çekme şeklinde bir kuvvet uygulanması gerekir.

     İtilen cisimler itme yönünde çekilen cisimler ise çekme kuvvetinin uygulandığı yönde harekete geçerler.

Kuvvet hareketli cisimleri durdurabilir.

Hareketli bir cismi durdurmak için harekete zıt yönde bir kuvvet uygulamak gerekir.

        Hareketli cisimlerin durdurulması bazı durumlarda sakıncalı olabilmektedir.Örneğin, aniden duran taşıttaki yolcular öne savrulur.Aniden duran bir bisiklet sürücüsü bisikletten düşebilir.Çalışan bir saatin akrep ve yelkovanı durdurulursa saatin dişlileri zarar görür. Birbirini takip eden konvoy halindeki taşıtlardan öndekinin aniden durması arkadan gelen taşıtların öndekine çarpmasına ve zincirleme trafik kazasına neden olabilir.

Kuvvet Hareketin yönünü değiştirebilir.

     Hareket halindeki bir cismin hareket yönünün değişmesi için kuvvet uygulamak gerekir. Korner atışı kullanan futbolcunun harekete geçirdiği kaleye paralel giden topu bir başka futbolcu kuvvet uygulayarak topun kale yönünde hareket etmesini kaleye girmesini ve gol olmasını sağlayabilir.

Bir taşıtın hareket yönünü değiştirmek için direksiyona kuvvet uygulamak gerekir.

Kuvvet hareketin hızını değiştirir.

      Hareket halindeki bir cisme uygulanan kuvvet hareketli cismin hızını değiştirir.Hız değişikliği iki biçimde olabilir.

      Hareket yönünde uygulanan kuvvet hareketlinin hızını artırır. Bu durumda kuvvet hızlandırıcı etki yapar.

      Harekete zıt yönde uygulanan kuvvet ise hareketin hızını azaltır yada durdurur. Bu durumda kuvvet yavaşlatıcı etki yapar.